Loài động vật giống như bước ra từ truyền thuyết
Rồng là một trong những sinh vật huyền thoại nổi bật trong các nền văn hóa, tác phẩm văn học và điện ảnh. Rồng xuất hiện với nhiều hình dạng và biểu tượng khác nhau qua các nền văn hóa.
Trong văn học phương Tây, rồng thường được miêu tả là những sinh vật to lớn, có cánh, thở ra lửa, được xem là đại diện cho sức mạnh, sự hủy diệt và chống lại con người. Ngược lại, trong văn hóa phương Đông, rồng được xem là biểu tượng của trí tuệ, sự may mắn và quyền lực, gắn liền với hình ảnh của vua chúa các triều đại phong kiến.
Hình ảnh đáng sợ của loài rồng thường được khắc họa trong phim của Hollywood (Ảnh: Flick).
Dù rồng không có thật, nhưng nhắc đến loài động vật này, nhiều người có thể dễ dàng mường tượng ra hình ảnh nhờ vào tạo hình của chúng trong các cuốn truyện tranh hoặc các bộ phim điện ảnh…
Dáng vẻ của thằn lằn giáp Armadillo khiến nhiều người liên tưởng về loài rồng trong truyền thuyết (Ảnh: Alex Rebelo).
Ở ngoài đời thực, có tồn tại một loài động vật mà khi nhìn thấy chúng, nhiều người sẽ liên tưởng ngay đến hình ảnh loài rồng trong truyền thuyết. Loài động vật được nhắc đến ở đây chính là loài thằn lằn bọc giáp Armadillo.
Thằn lằn bọc giáp Armadillo, còn được biết đến với tên gọi thằn lằn giáp sắt, thằn lằn đuôi gai… có tên khoa học Ouroborus cataphractus. Loài này được tìm thấy ở các vùng sa mạc dọc theo bờ biển phía tây của khu vực Nam Phi, sống trên các mỏm đá và sườn núi.
Cơ thể của thằn lằn bọc giáp Armadillo được bảo vệ bởi lớp vảy cứng và sắc nhọn (Ảnh: Tyrone Ping).
Đặc điểm hình thể của loài thằn lằn bọc giáp Armadillo
Đúng như tên gọi của mình, thằn lằn bọc giáp Armadillo được bao bọc bên ngoài bởi lớp vảy cứng và đầy gai nhọn, ngoại trừ phần bụng bên dưới. Chính điều này khiến loài thằn lằn bọc giáp Armadillo có bề ngoài giống với hình ảnh của loài rồng thường thấy trong các bộ phim điện ảnh.
Khi bị kẻ thù đe dọa, loài thằn lằn này sẽ cuộn tròn, ngậm đuôi mình để tạo thành một quả bóng, chỉa lớp vảy cứng và nhọn ra ngoài. Hành vi tự vệ này khá giống với loài động vật có vú là tê tê.
Ở tư thế phòng ngự, thằn lằn bọc giáp Armadillo sẽ cuộn tròn thành một quả bóng (Ảnh: Jp le Roux).
Miệng của thằn lằn bọc giáp Armadillo sẽ ngậm chặt đuôi, tạo thành một vòng tròn (Ảnh: Gus Benson).
Thằn lằn bọc giáp Armadillo có lớp vảy màu nâu nhạt đến nâu sẫm, phía dưới bụng màu vàng, với các hoa văn màu đen. Những cá thể trưởng thành có thể dài từ 7,5 đến 12cm, có trường hợp có thể dài đến 20cm, nhưng khá hiếm gặp.
Thằn lằn bọc giáp Armadillo trong môi trường nuôi nhốt (Video: Twitter).
Thói quen và lối sống
Thằn lằn bọc giáp Armadillo là loài bò sát hoạt động ban ngày. Vào ban đêm, chúng tìm nơi trú ẩn trong các khe nứt và hốc đá. Chúng sống thành từng nhóm từ 30 đến 60 cá thể ở mọi độ tuổi.
Thằn lằn bọc giáp Armadillo sẽ sống thành từng nhóm hàng chục cá thể (Ảnh: animalia).
Những cá thể đực có tính bảo vệ lãnh thổ, bảo vệ khu vực mình sinh sống và giao phối với những cá thể cái sống trong lãnh thổ của mình. Loài thằn lằn này giao tiếp với nhau bằng cách vẫy đuôi, gật đầu hoặc thè lưỡi, trong đó động tác thè lưỡi nhằm cảnh báo những kẻ xâm phạm lãnh thổ phải rời đi.
Thằn lằn bọc giáp Armadillo là loài ăn thịt, chủ yếu ăn các loài động vật không xương sống nhỏ như mối, côn trùng, nhện… đôi khi chúng cũng ăn cả thực vật trong trường hợp thiếu thốn thức ăn.
Hình thức sinh sản đặc biệt
Thằn lằn bọc giáp Armadillo là một trong số ít loài thằn lằn đẻ trứng thai (noãn thai sinh), nghĩa là trứng sau khi được thụ tinh vẫn sẽ nằm bên trong ống dẫn trứng của cá thể mẹ cho đến khi nở thành con và chui ra ngoài.
Hình thức sinh sản này khác với phương thức đẻ con ở động vật có vú là không có kết nối nhau thai giữa mẹ và con nên cơ thể của sinh vật mẹ không cung cấp trao đổi khí cho con non. Ngoài ra, cá thể mẹ sau khi sinh con cũng không chăm sóc và nuôi con bằng sữa mẹ.
Mỗi lứa sinh sản, thằn lằn bọc giáp Armadillo chỉ sinh một đến 2 con non. Đây cũng là một điều khá hiếm trong các loài bò sát. Cá thể cái chỉ sinh một lần mỗi năm và đôi khi sẽ có thời gian nghỉ một năm trước khi bắt đầu sinh sản trở lại.
Tình trạng bảo tồn của thằn lằn bọc giáp Armadillo
Thằn lằn bọc giáp Armadillo là con mồi của các loài động vật ăn thịt khác như các loài chim, cầy mangut, chó rừng, một số loài rắn… Ngoài ra, do sở hữu vẻ bề ngoài đẹp mắt, thằn lằn bọc giáp Armadillo còn bị con người săn đuổi để làm vật nuôi.
Hình dáng đặc biệt khiến thằn lằn bọc giáp Armadillo bị săn bắt quá mức để làm vật nuôi (Ảnh: Totes Scelotes).
Thằn lằn bọc giáp Armadillo được Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) xếp vào danh mục gần bị đe dọa, chủ yếu do tình trạng con người săn bắt quá mức để làm vật nuôi và thay đổi khí hậu làm ảnh hưởng đến môi trường sống, suy giảm nguồn thức ăn của loài thằn lằn này.
