Năm 2025 sẽ bắt đầu với hai lần tàu thám hiểm hạ cánh xuống Mặt Trăng vào tháng 1, sau đó là cuộc trình diễn táo bạo của SpaceX để chuyển nhiên liệu phản lực giữa hai tàu Starship trên quỹ đạo thấp gần Trái Đất.
Đây được coi như thí nghiệm của SpaceX cho việc hạ cánh xuống Mặt Trăng và sao Hỏa trong tương lai.
Cuối năm 2025, châu Âu sẽ phóng một tàu vũ trụ là phòng thí nghiệm không người lái, còn NASA sẽ đưa tàu Juno tiếp cận sao Mộc thực hiện nhiệm vụ và kết thúc bằng sự kiện con tàu bốc cháy trong khí quyển đậm đặc của hành tinh này.
Dưới đây là những chuyến bay được trông đợi nhiều nhất trong năm tới.
Tàu vũ trụ Con Ma Xanh 1 của NASA và các con tàu khác của công ty Intuitive Machines sẽ đổ bộ Mặt Trăng
Tàu đổ bộ Con Ma Xanh 1 thuộc dự án “Ma tốc độ trên bầu trời” của NASA sẽ được phóng vào giữa tháng 1 này, có nhiệm vụ chở 10 kiện hàng là thiết bị nghiên cứu hạ cánh xuống Mặt Trăng.
Mục tiêu lần này là Mons Latreille, một vùng dư địa núi lửa ở gần phía nhìn thấy được của Mặt Trăng. Nơi đây từng có núi lửa phun trào khoảng 3 tỷ năm trước.
Con Ma Xanh 1 sẽ hoạt động vào ban ngày của 1 ngày âm lịch trên Mặt Trăng, tương đương 14 ngày trên Trái Đất. Nó sẽ thu thập dữ liệu về lớp đất đá thực địa để tìm hiểu cách đất đá ở đây tương tác với gió Mặt Trời (dòng hạt điện tích phát ra từ tầng khí quyển bên ngoài của Mặt Trời) và từ trường Trái Đất.
Sau đó con tàu sẽ chụp ảnh hoàng hôn trên Mặt Trăng và thu thập dữ liệu về những biến đổi xảy ra trên bề mặt hành tinh này vào thời điểm sau khi Mặt Trời lặn.
Còn công ty công nghệ vũ trụ Intuitive Machines hy vọng sẽ cho tàu IM-2 đổ bộ xuống cực nam Mặt Trăng trong tháng 2.
IM-2 sẽ dùng máy khoan và máy quang phổ khối để đo các hợp chất dễ bay hơi của lớp đất mặt. Con tàu cũng mang theo một vệ tinh nhỏ tên là Lunar Trailblazer có nhiệm vụ lập bản đồ những điểm có nước nhằm giúp NASA xác định địa điểm hạ cánh cho các con tàu Artemis trong tương lai.
Nỗ lực táo bạo của SpaceX trong việc chuyển nhiên liệu trên không gian
SpaceX đang chuẩn bị cho một cuộc thử nghiệm mang tính đột phá để chuyển nhiên liệu từ một tàu vũ trụ Starship sang một tàu vũ trụ khác trong khi bay trên quỹ đạo Trái Đất thấp.
Cuộc trình diễn, dự kiến diễn ra vào tháng 3, sẽ bao gồm việc phóng hai tàu vũ trụ Starship cách nhau khoảng ba đến bốn tuần, với tàu thứ hai đóng vai trò là tàu tiếp nhiên liệu cho tàu đầu tiên.
Chuyến bay này được coi như bài kiểm tra để chứng minh phương án tiếp cận Mặt Trăng và cuối cùng là sao Hỏa cho các con tàu do hãng này sản xuất. NASA hiện tại có kế hoạch sử dụng kết quả nghiên cứu từ tàu Starship để áp dụng vào đổ bộ Mặt Trăng và sao Hỏa.
Nhiệm vụ khoa học Trái Đất hợp tác giữa NASA và ISRO
Trong tháng 3, NASA và Tổ chức Nghiên cứu Không gian Ấn Độ (ISRO) sẽ phối hợp phóng tàu vũ trụ hợp tác đầu tiên thuộc dự án Radar Quan sát Trái Đất NASA-ISRO.
Nhiệm vụ chính của dự án này là sử dụng các công cụ radar có khả năng nhìn xuyên qua mây cả ngày lẫn đêm để chụp ảnh hàng tuần phần lớn các vùng đất và băng trên mặt đất với độ chính xác tính theo xăng-ti-mét.
Các phép đo đạc chính xác như vậy sẽ giúp các nhà khoa học theo dõi chuyển động của mặt đất làm cơ sở dự báo các vụ phun trào núi lửa và động đất, cũng như giám sát những biến đổi của rừng và đất nông nghiệp.
Phóng các vệ tinh Sao Hỏa Xanh và Sao Hỏa Vàng sau khi bị hoãn
Theo kế hoạch ban đầu, hai vệ tinh thám hiểm sao Hỏa này được phóng vào tháng 10/2024 nhưng bị hoãn. Chúng được đặt tên “Xanh” và “Vàng” theo màu truyền thống của Trường đại học California, nơi thiết kế ra hai vệ tinh này.
Chúng sẽ bay quanh sao Hỏa ở độ cao khác nhau nhưng sẽ thu thập cùng lúc các dữ liệu về từ trường và plasma sao Hỏa. Với thông tin này, các nhà khoa học hy vọng sẽ hiểu được cách các nguyên tử được tách ra khỏi bầu khí quyển của Hành tinh Đỏ.
Hai vệ tinh đã bị hoãn bay do tên lửa phóng của hãng Blue Origin chưa sẵn sàng. Vị trí tương quan giữa Trái Đất và sao Hỏa khiến cho thời điểm lý tưởng để phóng các con tàu vũ trụ cách nhau 26 tháng.
Vì thế, chỉ cần những thay đổi nhỏ trong lịch trình cũng gây ra chậm trễ hàng tháng trời. Lần phóng vào đầu năm 2025 tới đây sẽ cần đến hỗ trợ thắng trọng lực liên quan đến sao Kim, nên thời gian bay sẽ kéo dài thêm 1,5 năm.
Trung Quốc thu thập mẫu vật từ một tiểu hành tinh gần Trái Đất
Trung Quốc đang tham vọng lấy về các mảnh vỡ của một tiểu hành tinh gần Trái Đất và khám phá một sao chổi trong không gian sâu thẳm.
Để hiện thực hóa tham vọng này, Trung Quốc sẽ phóng tàu Thiên Vấn – 2 vào tháng 5, tiếp cận một bán vệ tinh của Trái Đất mang tên Kamo’oalewa được phát hiện vào năm 2016.
Quan sát từ Trái Đất cho thấy không giống hầu hết các tiểu hành tinh gần Trái Đất, Kamo’oalewa có thể đã bắn ra từ Mặt Trăng do một tác động cách đây từ 10 triệu đến 1 triệu năm trước, tức là khá mới so với chiều dài lịch sử của Hệ Mặt trời.
Sau khi gửi mẫu đất đá về Trái Đất, Thiên Vấn -2 sẽ tận dụng lực hấp dẫn của Trái Đất để lao vào đường bay kéo dài 7 năm đưa nó đến sao chổi 311P/PANSTARRS vào giữa những năm 2030.
Cái chết của tàu Juno trên sao Mộc
Con tàu trị giá 1,1 tỷ đô-la của NASA vẫn đang nghiên cứu sao Mộc và các vệ tinh của ngôi sao này kể từ năm 2016. Nhiệm vụ này sẽ được kết thúc vào tháng 9 năm nay, khi con tàu lao xuống hành tinh khí khổng lồ và bốc cháy.
Theo kế hoạch, quỹ đạo của Juno sẽ giảm dần một cách tự nhiên do lực hấp dẫn của sao Mộc kéo con tàu vào các đám mây dày đặc của hành tinh này. Hoạt động cuối cùng của tàu sẽ là thu thập thông tin về mặt trăng Europa băng giá của sao Mộc.
Europa được coi là một trong những nơi khả quan nhất có thể có sự sống ngoài Trái Đất.
Châu Âu phóng phòng thí nghiệm tự động hóa không người lái lên vũ trụ
Space Rider, phòng thí nghiệm không người lái có kích thước bằng hai chiếc xe tải nhỏ, sẽ được phóng vào quý III/2025. Con tàu sẽ bay trên quỹ đạo Trái Đất thấp trong 2 tháng. Nó sẽ tự động tiến hành các thí nghiệm trong điều kiện vi trọng lực.
Sau khi kết thúc nhiệm vụ này, Space Rider sẽ rời quỹ đạo và hạ cánh xuống đường băng ở cảng vũ trụ Guiana thuộc Pháp và được chỉnh sửa để thực hiện thêm ít nhất 5 chuyến bay nữa.
Phòng thí nghiệm không gian này là nỗ lực của ESA nhằm cung cấp cho khách hàng thương mại các dịch vụ phóng trọn gói với giá cả phải chăng. Đây là một hoạt động trong chiến lược của châu Âu nhằm duy trì khả năng tiếp cận thường xuyên và độc lập với quỹ đạo Trái Đất thấp.
Hy vọng các chuyến bay đều được thực hiện theo kế hoạch và mang về những thành tựu mới trong công cuộc khám phá vũ trụ của nhân loại.
