Theo Tiến sĩ Benjamin Fong Chao, một nhà khoa học đang làm việc cho NASA (Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ), một khối kiến trúc đồ sộ như đập Tam Hiệp ở Trung Quốc, cao 185 mét, rất có khả năng làm vòng xoay của Trái Đất chậm lại đến 0,06 micro giây.
Chừng đó nghe có vẻ không nhiều, nhưng khi nói về thời gian quay của Trái Đất thì mỗi một phần triệu giây đều có thể ảnh hưởng rất lớn đến hành tinh của chúng ta bởi sự ổn định của mỗi khu vực đều dựa vào vòng xoay của Trái Đất.
Theo một báo cáo công khai của NASA năm 2005, một cấu trúc có kích thước và trọng lượng như đập Tam Hiệp còn có khả năng làm lệch hai cực của Trái Đất đến 2cm. Tất nhiên, 2cm nghe cũng không đáng kể, nhưng mỗi một thay đổi nhỏ đều có tác động của nó.
Cùng với thông tin của các báo cáo khác về tốc độ xoay của Trái Đất đang chậm lại, những thay đổi nhỏ này rất đáng được quan tâm.
Đập Tam Hiệp, Trung Quốc, có thể tích 39,3 tỷ m3, hiện là nhà máy thủy điện lớn nhất thế giới (Ảnh: Xinghua).
Để hiểu tường tận ảnh hưởng của những công trình xây dựng khổng lồ này, chúng ta cần nói thêm một chút về toán học.
Khi đập Tam Hiệp đầy nước, khối lượng cục bộ của nó và khoảng cách từ nó đến đường xoay của Trái Đất tăng lên. Điều này làm cho mô-men quán tính tăng theo, gây ra một lực cản nhỏ đối với vòng xoay của Trái Đất.
Bên cạnh đó, mô-men động lượng của Trái Đất luôn được bảo toàn, có nghĩa là nó không bao giờ thay đổi. Vì thế, các yếu tố khác phải thay đổi để giữ cho nó ổn định. Như vậy, tốc độ xoay của Trái Đất phải khác đi. Khi khoảng cách của khối tăng lên thì vật phải giảm tốc độ để giữ nguyên mô-men động lượng.
Ngược lại, nếu khoảng cách của khối giảm thì vật phải tăng tốc để bảo toàn mô-men động lượng. Như vậy, ta có thể hình dung các siêu công trình do con người xây dựng có ảnh hưởng như thế nào đến tốc độ xoay của Trái Đất. Vì khối đập Tam Hiệp tăng lên (khi nước dâng đầy), nên Trái Đất phải giảm tốc độ để giữ nguyên mô-men động lượng.
Ngoài ra, còn có nhiều công trình khổng lồ khác cũng có ảnh hưởng đến vòng xoay của hành tinh chúng ta. Nhưng chính xác thì việc này có ý nghĩa gì? Nó có nghĩa là cuối cùng chúng ta sẽ thấy những thay đổi lớn về độ dài của một ngày.
Tất nhiên, cũng phải hàng nghìn năm nữa điều đó mới xảy ra. Tuy vậy, đây là một vấn đề mà các nhà khoa học chắc chắn phải quan tâm và nghiên cứu sâu.
